Znaki graficzne to właściwie jedyna dziedzina mojej działalności w grafice użytkowej, nad którą w pełni panuję w sensie „katalogowym”, to znaczy mogę określić ściśle ilość prac i każdą przedstawić. W sumie zebrało się tego 38 pozycji, a biorąc pod uwagę, że o paru jakichś mniej znaczących pewnie już dawno zapomniałem, mogę na pewno przyznawać się do czterdziestu. W tym 33 projekty to znaki firmowe (inaczej fabryczne, towarowe, handlowe) i 5 znaków-znaczków okolicznościowych. Wszystkie w swoim czasie zostały przyjęte i wprowadzone do użytku.

Znaki firmowe od 1. do 17. (i 4 pokazane okolicznościowe) powstały jeszcze w moim okresie „przedkomputerowym”, więc ich projekty w swej ostatecznej postaci (tzw. projekty podstawowe) były wykonane technikami tradycyjnymi, co najczęściej przyjmowało postać kombinacji malarskiej techniki gwaszu z wykreślnym rysunkiem technicznym. Dla wszystkich następnych projekt podstawowy był cyfrową grafiką wektorową, opracowaną w komputerowym programie graficznym. Komputer bardzo grafikom ułatwił i bardzo przyspieszył tego typu prace projektowe, zapewnił też bardzo wysoki poziom technicznej doskonałości realizacji (w tym także ujednolicenie i zachowanie standardów), ale przecież ta najbardziej twórcza część pracy — to co nazywa się projektem wstępnym (i co zatwierdza przyszły właściciel znaku) — dalej jest najczęściej taka sama, jak dziesiątki lat wstecz, tzn. cała zawiera się w postaci odręcznych szkiców na papierze. Napisałem „najczęściej”, bo oczywiście dziś da się już szkicować i na ekranach komputerów, ale czy to wygodne… A wracając do tych szybkich odręcznych szkiców — czasem trzeba wykonać ich kilkanaście (bywa że i kilkadziesiąt), zanim po starannej selekcji uzyska się te parę, nadających się do przedstawienia odbiorcy, by potem przy którymś obie strony zgodnie i jednomyślnie mogły orzec — To jest to!

Dwom z pokazanych znaków należy się parę słów objaśnienia. Pierwszy z nich (i pierwszy zrealizowany znak graficzny) — znak firmowy Fabryki Maszyn Żniwnych w Płocku — jest właściwie starym, pierwotnym znakiem Zakładu w nowej „szacie”. Zrealizowałem postawione mi zadanie, którego założeniem było zachowanie ustalonej już dawniej symboliki i jej elementów, i przedstawienie całości w nowej, uwspółcześnionej formie plastycznej. Autorstwo więc — oczywiście — połowiczne, tym niemniej poczuwam się do czegoś w rodzaju dumy z faktu, iż już do końca istnienia FMŻ jako samodzielnego i jedynego producenta polskich kombajnów zbożowych, słynne (nie tylko w Polsce) Bizony opuszczały bramy Fabryki z tym właśnie znakiem na burtach…

Drugim znakiem, który wymaga pewnego dopowiedzenia, jest „orli” znak w grupie znaków okolicznościowych. Zaprojektowany został z przeznaczeniem na motyw główny do sztandaru Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Fabryki Maszyn Żniwnych w Płocku. Towarzyszył mu, otaczający całość po regularnym kole, stosowny napis z pełną nazwą organizacji zakładowej Solidarności. Po konsultacjach i uzupełnieniu o (utrzymaną w tej samej konwencji stylistycznej) sylwetkę krzyża, projekt wstępny sztandaru został złożony w siedzibie Zarządu Regionu Płockiego NSZZ Solidarność i uzyskał akceptację, ale wkrótce wypadki w kraju potoczyły się tak, jak wszyscy wiemy, struktury Związku na lata zostały rozbite i do wykonania tzw. projektu podstawowego już nie doszło.

JW