resy
Wschodnie byłej Rzeczpospolitej, albo jak kto woli, zachodnie gubernie Rosji
carskiej, po upadku Powstania Styczniowego (1863-64) były miejscem krwawej
rozprawy nad pokonanymi uczestnikami i sympatykami tego niepodległościowego
zrywu. Bezpośrednio po upadku powstania na zatracenie poszło ponad 2 000 rodzin
i ich majątków. Co ciekawe najwięcej represjonowanych było w guberniach
Wileńskiej, Kowieńskiej, Mińskiej, Grodzieńskiej i Witebskiej. Łącznie
represjonowano (około) 1969 uczestników powstania. W tym samym czasie represje
dotknęły tylko 11 powstańców w guberni Warszawskiej czy jednego z guberni
Radomskiej. Powyższe liczby maja odzwierciedlenie w dokumentach zachowanych w
Archiwum Mińskim na Białorusi. Zachowały się sporządzone wówczas "wykazy
przestępców politycznych", postawionych przed obliczem sądów, skazanych na
katorgę i pozbawionych majątków. Surowe przepisy zabraniały skazanym uczestnikom
powstania i ich rodzinom sprzedaży majątków i ziemi dla Polaków. Tym samym wiele
rodzin nigdy już się nie podniosło się z upadku. Wykazy te są zawarte w zasobach
zbiorów od numeru 29 do 296, Mińskiego Archiwum na Białorusi.
2001 roku
ukazała się na Białorusi w nakładzie 150 egz. książka В.Хурсика, pod ciekawym
tytułem „Трагедия Белой гвардии – Белорусские дворяне в восстании 1863-64 годов”.
Wbrew tytułowi nie chodzi tu tylko o Białorusinów, lecz w znakomitej większości
o polską szlachtę tam mieszkającą. Niezależnie od intencji autora, dla nas ważne
są wykazy z nazwiskami, o których często tylko fragmentarycznie dowiedzieć się
można było z innych źródeł. Wykaz zawiera przeszło 2200 nazwisk.
oniżej lista
uczestników Powstania poddanych represjom murawiowskim noszących nazwisko
Stankiewicz:
Stankiewicz Józef - ziemianin pow. Brzeski, Majątek Gwoznicy, Gubernia Grodno,
str. 89
Stankiewicz Józef - szlachcic pow. Kowno, Gubernia Kowno, zesłany do guberni
Tomskiej, str. 128
Stankiewicz Antoni - szlachcic bez potwierdzenia szlachectwa, żył w zaścianku
Majaczk, pow. wileński Gubernia Wilno, str. 56
Stankiewicz Jan - szlachcic pow. Witebski ,Gubernia Witebsk, str. 40
Stankiewicz Kazimierz - szlachcic pow. Rosieński, Gubernia Kowno, str. 92
Stankiewicz Karol - szlachcic, Przewodniczył Mińskiej Izbie Gospodarczej,
Gubernia Mińsk, str. 118
Stankiewicz Konstanty - szlachcic pow. Wilno, Gubernia Wilno, str. 99
Stankiewicz Otton - szlachcic miasto Kobryń, Gubernia Grodno, str. 113
Stankiewicz Siemion - szlachcic bez potwierdzenia szlachectwa pow. Kowno, wieś
Workuzjan, Gubernia Kowno, str. 50
Stankiewicz Stanisław - szlachcic bez potwierdzenia szlachectwa, żył we wsi
Worpucjany, pow. Kowno, Gubernia Kowno, str. 50
Stankiewicz Jakub - szlachcic zagrodowy utrzymywał się z cegielni, Gubernia
Kowno, str. 53
Stankiewicz Jan - szlachcic, Gubernia Wilno
2005 roku w
Omsku ukazała się praca Świetlany Anatoliewny Muliny pt.: "Zachodniosyberyjscy
zesłańcy, uczestnicy Polskiego Powstania z 1863 roku". Wśród kilku tysięcy osób
odszukałem tych którzy nosili nazwisko Stankiewicz.
Stankiewicz Antoni - przyczyna zesłania nie znana, przebywał w Iszymie, w 1869
roku przebywał w gub.Tambowskiej.
Stankiewicz Antonina - przyczyna zesłania nie znana, przebywała w gub. Tomskiej,
zabita w 1865 r.
Stankiewicz Wincenty - w 1868 roku miał 23 lata, szlachcic z gub. Mohylewskiej,
zesłany na przymusowe osiedlenie, w 1864 r. przebywał w okr.
Marinskim, następnie w więzieniu w Tomsku, otrzymał prawo na osiedlenie, rodziny
nie założył.
Stankiewicz Jan - w roku 1868 miał 44 lata, zesłany na przymusowe osiedlenie,
przebywał w okr. Marinskim, bez rodziny.
Stankiewicz Józef - w 1870 r. miał 53 lata, ziemianin z gub. Grodzieńskiej,
przyczyna zesłania nie znana, w 1864 r. przebywał w Tobolsku. Przynim była jego
żona. Umarł w 1872 r.
Stankiewicz Józef - szlachcic z gub. Lubelskiej, zesłany bez pozbawienia prawa
do służby wojskowej, przebywał batalionie w gub. Tomskiej, w 1869 wyjechał do
Kr. Polskiego.
Stankiewicz Kazimierz - w 1868 roku miał 24 lata, zesłany na przymusowe
osiedlenie, w 1864 r. przebywał w okr. Marinskim, uzyskał prawo na założenie
rodziny, rodziny nie miał.
Stankiewicz Chryzostom - w1868 r. miał 25 lat, gospodarz z gub. Kowieńskiej,
pozbawiony wszelkich praw, w 1865 r. przebywał w ok. Tomskim, bez rodziny.
Stankiewicz Ludwik-zesłany na przymusowe osiedlenie w okr. Marinskim, uzyskał
prawo na założenie rodziny, rodziny nie założył, zmarł w 1866 r.
Stankiewicz Józef s. Piotra - w 1868 roku miał 60 lat, szlachcic z gub.
Wileńskiej, przyczyny zesłania nie znane, w 1865 roku przebywał wraz z żoną i
dziećmi w Tomsku.
Stankiewicz Szymon - w 1858 roku miał 29 lat, szlachcic z gub. Kowieńskiej,
zesłany z pozbawieniem praw, w 1864 r. przebywał w Marinsku, stolarz bez
rodziny.
Stankiewicz Stanisław - w 1868 r. miał 25 lat, szlachcic z gub Mohylewskiej,
zesłany wraz z rodziną na przymusowe zamieszkanie, w 1864 roku przebywał w okr.
Marinskim .
Stankiewicz Stanisław - w 1868 r. miał 32 lata, szlachcic z gub. Mohylewskiej,
zesłany na przymusowe zamieszkanie, w 1864 roku przebywał w okr. Marinskim,
uzyskał zgodę na założenie rodziny. Miał żonę i dzieci.
Stankiewicz Jan - w 1864 r. miał 24 lata, zesłany na przymusowe zamieszkanie, w
1869 r. przebywał w okr. Marinskim, bez rodziny.
Stankiewicz Mikołaj - szlachcic z gub Kowieńskiej, zesłany na przymusowe
zamieszkanie, w 1867 r. przebywał w Tobolsku. Zmarł w 1867 r.
od nadzorem
policji w gub. Kazańskiej:
- Stankiewicz Aleksander - ur. ok. 1826 r. Pozostaje pod dozorem policyjnym od
12 grudnia 1863 r. "za ukrycie faktu przebywania chłopa w oddziale powstańczym".
Przebywał przymusowo w Jadrynie. Miesięcznie otrzymywał 6 rubli na przeżycie.
Rodzina mieszka w miasteczku Łyków w gub. Grodzieńskiej.
- Stankiewicz Michał - s. Józefa data ur. nie znana. Pozostaje pod dozorem
policyjnym od 10 stycznia 1864 r. " za utrzymywanie kontaktów z komitetem
rewolucyjnym wydalony z Królestwa Polskiego". Przymusowo przebywał w Cywińsku.
11 października 1865 r. otrzymał dokument na wyjazd do Warszawy i w tym dniu
wyjechał.
- Stankiewicz Piotr - s. Józefa ur. ok. 1818 r. Pozostaje pod dozorem od 24 maja
1864 r. "z uwagi na niepokoje polityczne w północno zachodnim kraju". Przymusowo
przebywał Carowokokszajsku. Miesięcznie otrzymywał 6 rubli na przeżycie. Rodzina
mieszka w miasteczku Rumszyszki gub. Kowieńska. Zgoda na wyjazd do Królestwa
Polskiego z dn. 28.IX.1867 r. Wyjechał z Kazania 17.10.1867 r.
- Stankiewicz Teresa - ur. ok. 1814 r. szlachcianka z gub. Wileńskiej. Pod
tajnym, ścisłym nadzorem policyjnym od 11 listopada 1864 r. "za ukrywanie męża
po jego powrocie z oddziału powstańczego." Zesłana z gub. Wileńskiej do Ołońc.
Nie pracuje. Ma na utrzymaniu syna Antoniego lat 17. Na utrzymanie pobiera po 15
kopiejek za dzień i 1,5 rubla na miesiąc za wynajem kwatery. /-/ i jej syn
Antoni połowę kwoty. W/g opinii policji: "zachowuje się spokojnie i
przyzwoicie". (1869) Nie wiadomo gdzie przebywa jej syn;
- Stankiewicz Józef - s. Kazimierza, ur. ok. 1794 r. w pow. Rosieńskim gub.
Kowieńskiej. Szlachcic. Uczył się w szkole powiatowej w m. Traszkuny, a potem
wstąpił do seminarium Wileńskiego, po ukończeniu którego w 1829 roku został
wyświęcony na księdza, został wikarym w parafii pow. Nowoaleksandrowskiego. W
1842 r. został przeniesiony do kościoła w Birżanach w pow. Poniewieżskim. W 1861
r. przeniesiony do Retowa w pow. Rosieńskim jako wikary. Jako proboszcz tego
kościoła "za podburzanie uczniów szkoły w Retowie do wstapienia do oddziału
powstańczego oraz do czytania z ambony podburzających odezw 28.07.1863 r. został
aresztowany w swoim domu, i poddany pod nadzór policji. Został zesłany z Rosień
konwojem etapowym do Archangielska 17.11.1864 r. Od 9.12.1864 przebywa na
sesłaniu w Mezeniu. 27.01.1870 za dobrae zachowanie przeniesiono go do
Szenkurska. Niczym się nie zajmuje. Otrzymuje na przeżycie 15 kopiejek na dzień
i 1,50 rubla na miesiąc za wynajęcie kwatery. Rodzice nie żyją. Ojciec,
Kazimierz Stankiewicz był obszarnikiem. Matka Stankiewicz Wiktoria. W
Kowieńskiej guberni miał brata
Klemensa i siostrę
Konstancję i Annę. Po długiej chorobie zmarł w Mezeniu 31.01.1970 r.
od nadzorem
policji w gub. Kazańskiej:
Stankiewicz Karol - od października 1870 do 1883 r. W gub. Irkuckiej;
Stankiewicz Jan - od 1864 do 1870 za ukrywanie niepodległościowej gazety;
owstańczy
zryw wspierany był przez księży kościoła katolickiego i unickiego we wschodnich
rejonach byłej Rzeczpospolitej. Bardzo często księża byli lokalnymi przywódcami,
gdyż nie nie posiadając majątku osobistego nie byli narażeni na jego konfiskatę.
Odzwierciedleniem ich zaangażowania jest lista represjonowanych przez carat
przestępców politycznych.
Bartoszewicz Andrzej, wikary kościół w Słucku gub. Mińska
Bugień Benedykt, wikary Parafia Czeczerska, poch. szlacheckie, urodzony w gub.
Kowieńskiej
Chodkiewicz Jan, ksiądz żył w pow. Sokółka gub. Grodzieńska
Dorżyński Jan, wikary pow. Nowoaleksandrowski majątek Krewno gub. Kowieńska
Dylewicz Leopold, ksiądz pow. Wiłkomirski gub. Kowieńska
Dyszo Franciszek, ksiądz maj. Iwańsk gub. Witebska
Dziakowicz Józef, wikary Wołkowysk gub. Grodzieńska
Falkowski Adam, ksiądz kościół Iszczołnski, pow. Lida gub. Wileńska
Filipowicz Bolesław, ksiądz duchowny Wileńskiego Piatiernieńskiego Monastyru,
poch. szlacheckie, pow. Poniewież gub. Kowieńska
Gienutowicz Franciszek, ksiądz pow. Rosieński gub. Kowieńska
Gławdziecki Antoni, wikary pow. Wileński miasteczko Wołkołaty gub. Wileńska
Golkiewicz Adam, ksiądz pow. Rosieński miasto Sawdyniki gub. Kowieńska
Gorbaczewski, ksiądz, proboszcz kościoła Wiśniewskiego w pow. Lidzkim.
Gowkiewicz Leopold, wikary kościół w Nowogródku pow. Troki, gub. Wilno.
Gyndzius Wieńczysław, ksiądz, proboszcz kościoła św. Jana w Wilnie. Matka była
szlachcianką w gub Grodno. gub. Grodzieńska
Iszor(a) Stanisław, ksiądz wikary, kościół w Żełudzku pow. Lidzkiego urodzony w
Wilnie. gub. Wileńska
Jakowicz Siemion, ksiądz kościół w Szarkowie gub. Kowieńska
Jasiewicz Onufry, ksiądz pow. Kowieński, proboszcz parafii Eiszagolskiej gub.
Kowieńska
Jawszyca Józef, wikary poch. szlacheckie, miasteczko Łyntun pow. Święciany gub.
Wileńska
Kamieniecki Władysław, wikary miejscowość Pierszaja pow. Mińskiego. gub. Mińska
Kazicki Dominik, wikary pow. Nowoaleksandrowski miasteczko Dysiaty, gub.
Kowieńska
Kochański Wincenty, ksiądz pow. Trocki. Proboszcz kościoła w Przychodzku pow.
Trocki. gub.Wileńska. 10 lat katorżniczej pracy na Syberii
Kowiecki Antoni, ksiądz pow. Połocki, miasteczko Gorbaczewa gub. Witebska
Kozłowski Franciszek, ksiądz pow. Trocki gub. Wileńska
Krzyżanowski Andrzej, ksiądz pow. Mohylewski kościół Faszczajewski gub.
Mohylewska
Lidziejko Matwiej, ksiądz pow. Trocki kościół w Żiżmorsku (Żmudź) gub. Wileńska
zesłany do guberni Tomskiej
Łappo Augustyn, ksiądz pow. Połocki miasteczko Gorbaczewa gub. Witebska
Łenkowski Feliks, ksiądz pow. Poniewież kościół w Krakinie, gub. Kowieńska
zesłany do guberni Tomskiej
Łaszkiewicz Felicjan, ksiądz z Nowogródka
Mackiewicz Antoni, ksiądz pow. Poniewież kościół w Podbrzeziu.
Markieweicz Józef, ksiądz pow. Poniewież kościół w Krakinowie gub. Kowieńska, 10
lat katorżniczej pracy na Syberii
Matonowicz Brokard(?), ksiądz, proboszcz parafii w m. Orany pow. Troki gub.
Wileńska ,zesłany do guberni Tobolskiej
Miller Klemens, ksiądz pow. Święciany gub. Wileńska
Minczewski Józef, ksiądz pow. Wołkowysk, proboszcz w Krzemieńcu gub. Grodnieńska
Moczulski Franciszek, ksiądz pow. Rosieński miasteczko Nmiekszty gub. Kowieńska
Moniuszko Aleksander, ksiądz pow. Białostocki poch. szlacheckie z pow. Białystok
gub. Grodnieńska
Mróz Mikołaj, zakonnik pow. Piński gub. Mińska
Narwójt, ksiądz miasteczko Poniewżyn gub. Kowno
Norejko Izydor, wikary Telszewski pow. Gorżdowski
Nugarewicz Wincenty, wikary miasteczko Kurtowian, pow. Telszewski gub. Kowieńska
Opolski Antoni, ksiądz pow. Poniewież miasteczko Paszułany gub. Kowieńska
Pacewicz Jan, ksiądz pow. Wiłkomirski parafia Uszpolska, gub. Kowieńska
Pawłowski Józef, ksiądz pow. Rosieński miasteczko Nmiekszty gub. Kowieńska
Pieślak Konstanty, wikary miasteczko Poniemun pow. Nowoaleksandrowski. gub.
Kowieńska
Pisanko Józef, ksiądz pow. Igumieński gub. Mińska
Rackowski Teofil, wikary pow. Poniewież, Nowa Mysz, gub. Kowieńska
Radowsza Felicjan, ksiądz poch. szlacheckie gub. Mińskiej. Kapelan powstania
gub. Mińska
Rajuniec Józef, ksiądz pow. Nowoaleksandrowski miasteczko Brzesław gub.
Kowieńska
Rózga Józef Wincenty, wikary kościół w Średnicku pow. Kowno gub. Kowieńska
Sawicki Hipolit, wikary pow. Szawelski miasteczko Oszmiana gub. Kowieńska
Skibiński Romuald, ksiądz pow. Lidzki parafia Dąbrowska gub. Kowieńska
Skirmont Cyprian, ksiądz pow. Trocki parafia Ganuszyska gub. Kowieńska
Stulgiński Ferdynand, ksiądz pow. Wiłkomirski miasteczko Onikszty gub. Kowieńska
Syrwid Onufry, ksiądz kościół w Wasiliszkach pow. Lidzki gub. Wileńska
Szreders Onufry, ksiądz pow. Kowieński proboszcz Parafii w Bietygolsku gub.
Kowieńska
Wojtkiewicz Gaspar, wikary parafia Rajpolska pow.Lucyńskiego gub. Witebska
Wolnisty Karol, ksiądz Bystrzyca pow. Wileński. gub. Wileńska
Ziemacki Rajmund, ksiądz kościół Wiewiórski pow. Lidzki gub. Wileńska
Znadowski Ferdynand, ksiądz pow. Reżycki proboszcz w Rożentalu gub. Witebska
Żykowski Siemion, ksiądz kościół Giegórzyński gub. Wileńska