dy poznano postanowienia jałtańskie narzucające nowe granice powojennej Europy, trzeba było przygotować instytucję która pozwoliłaby w sposób zorganizowany i w miarę bezpieczny dokonać przesiedlenia ogromnej liczby repatriantów z utraconych ziem na wschodzie jak i przemieszczenia ludności polskiej na tzw. Ziemie Północne i Zachodnie. PKWN powołał do tego celu Państwowy Urząd Repatriacyjny, w skrócie PUR. Działalność tej instytucji przypada na okres 0d 1945 do 1950 roku. Utworzono Punkty Etapowe i Powiatowe Biura Repatriacyjne. W biurach PUR wytwarzano i przetwarzano następujące typy dokumentów:
- listy repatriowanych;
- listy przesiedlonych,
- Księga Rejestracji Repatriantów i Przesiedleńców.

ejestry są zgromadzone oddzielnie dla każdego powiatu i punktu, zwykle pisane są ręcznie, zawarte w książkach. Formy nie są standaryzowane, często różnią się zależnie od regionu czy powiatu. Zmieniały też formę z upływem czasu. Bywa, że księga miała formę drukowaną i wówczas formularze są bardziej czytelne. Często listy sporządzano na czystym papierze bez nagłówków, kolumn i opisów. Z braku papieru wiele dokumentów wytwarzano na drugiej stronie druków niemieckich. Ten sam rejestr występuje pod różnymi tytułami. Raz zwie się on "Ewidencja Repatriantów", "Księga Rejestracji Repatriantów i Przesiedleńców", czy "Napływ Repatriantów i Przesiedleńców". W rejestrach dane gromadzono w następujących rubrykach:
- punkt etapowy
- numer kolejny
- nazwisko i imię
- imiona rodziców
- data urodzenia
- miejsce urodzenia (miejscowość i powiat)
- stan Cywilny
- repatriant czy przesiedleniec
- narodowość
- zawód
- data wyjazdu
- skąd przybył (wieś, powiat)
- miejsce pobytu (w kraju lub zagranicą)
- data przybycia lub Data przyjazdu
- dokąd został skierowany
- data rejestrowania
- skąd wydana karta przesiedleńcza i jej numer.

rawdopodobnie na skutek pośpiechu lub z braku nadzoru, nie wszędzie wpisywano wszystkich członków rodziny. Tzw. głowa rodziny była opisywana we wszystkich rubrykach. Ewidencjonowano tych którzy ukończyli 16 rok życia. Młodszych wpisywano tylko w postaci ich liczby.
Sporządzano też protokóły i notatki służbowe o sytuacji bytowej ludności w nadchodzących transportach, ilości przewożonych osób, numerze transportu, ilości przewożonego inwentarza, ilości zbóż w tym siewnego, wyposażenia itp. Odnotowywano ilość i rodzaj udzielanej pomocy, wskazywano miejsce skierowania do określonej miejscowości, wsi. Bywało, że dokonywano zapisów co przekazywano przesiedleńcom i repatriantom w miejscu ich osiedlenia. Odnotowywano też informacje o skierowaniu ludzi do organów samorządowych, o osobach w stosunku do których należało dokonać potwierdzenia posiadania narodowości polskiej i inne fakty.

punktu widzenia poszukiwań genealogicznych ważne są listy rejestracyjne przesiedleńców i ich ewidencja. Dokumenty po byłym PUR-e są rozproszone i należy ich szukać w Archiwach Wojewódzkich właściwych terytorialnie dla uprzedniej działalności Powiatowych PUR. Dokumenty są zebrane chronologicznie w/g powiatów. Nie mają uporządkowanej kartoteki osobowej. W trakcie powojennego eksodusu ludności ze wschodnich terenów byłej już Rzeczpospolitej, szczególnie tych którzy mieszkali na terenach wiejskich, bywało że przesiedleni przenosili się całymi wsiami w jednym lub kilku transportach i osiedlali się również w obrębie jednej wsi. Nie jest to reguła ale istotna wskazówka. Przy poszukiwaniach trzeba pamiętać, że kilka razy zmieniano lub korygowano granice administracyjne kraju. Stąd przenoszono też część dokumentów PUR-u z jednego do drugiego archiwum.

okumenty po zlikwidowanym Zarządzie Centralnym Państwowego Urzędu Repatriacyjnego znajdują się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, zespół: "Zarząd Centralny Państwowego Urzędu Repatriacyjnego". Tam też można odszukać informacje dot.: przesiedleń ludności niemieckiej z Ziem Zachodnich i Północnych Polski (1945 - 1950).
Wstępną wskazówkę od czego zacząć poszukiwania, można znaleźć w "Informatorze o zasobach zgromadzonych w Państwowych Archiwach terenowych dot. "Migracji ludności na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945 - 1950". To źródło zostało opublikowane przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w Warszawie w 1998 roku.
W dokumentach PUR zawarte są informacje o:
- 1 553 512 repatriowanych z b. ZSRR,
- 54 576 repatriowanych z Francji,
- 44 170 reemigrantów z Niemiec,
- 53 012 z innych pastw Europy.
Ogółem są tam informacje o losach 4 497 984 osób. To ogromna baza informacji.

oszukując potrzebnych mi informacji ustaliłem, że Archiwum Państwowe w Olsztynie w swoim zasobie posiada min. następujące
zasoby akt:
● Państwowy Urząd Repatriacyjny Oddział w Giżycku sygn.2564(1945-1950),
● Państwowy Urząd Repatriacyjny Oddział w Kętrzynie sygn.2565(1945-1950),
● Państwowy Urząd Repatriacyjny Oddział w Węgorzewie sygn.2567(1945-1950).

uzupełnieniu:
W archiwach przejętych przez IPN od MSWiA znajdują się bogate zbiory wraz z wykazami osób min.:
- obywateli polskich, represjonowanych w latach 1939 - 45 przez aparat III Rzeszy na ziemiach okupowanych,
- przesiedleń w ramach akcji "Wisła".